5 signalen dat je als leerkracht of zorgverlener te ver over je grenzen gaat

Waarom net leerkrachten en zorgverleners zo kwetsbaar zijn

Als je met mensen werkt, is betrokkenheid vaak je grootste kracht.
Je wil dat je leerlingen vooruitgaan, dat je patiënten/cliënten zich gezien voelen, dat collega’s op je kunnen rekenen.

Maar precies die betrokkenheid maakt het ook lastig om:

• “nee” te zeggen

• je grens te markeren

• dingen te laten liggen die eigenlijk niet meer jouw verantwoordelijkheid zijn

En dan gebeurt dit:

• je blijft na je uren nog plannen, verbeteren, mails beantwoorden

• je piekert ’s nachts over leerlingen, patiënten of collega’s

• je agenda is volgepropt met overleg, vergaderingen, administratie

Op korte termijn lijkt dat te “lukken”. Op langere termijn begint je systeem te roepen dat het genoeg is, via signalen.

1. Je batterij loopt niet meer écht vol

Iedereen is moe na een drukke dag. Maar er is een verschil tussen “gewoon moe” en structureel leeg.

Herken je dit?

• Je bent na een weekend níet uitgeslapen, hoe goed je ook je best doet.

• Een vrije dag voelt meer als “bijtanken om weer te kunnen doorgaan” dan als ontspanning.

• De kleinste verandering in je planning voelt als de druppel.

Je lijf zegt eigenlijk: “Ik krijg niet meer de kans om écht te recupereren.”

Wat je kan doen als eerste stap:
Check eens eerlijk je week: waar zit er nog échte hersteltijd? Niet scrollen-moe op de zetel, maar momenten waarop je systeem tot rust mag komen. Vaak is die ruimte gewoon verdwenen.

2. Je wordt prikkelbaar en korter in je reacties

Nog zo’n herkenbaar signaal: je reageert sneller en scherper dan je van jezelf gewend bent.

• Je snauwt “onterecht” naar een leerling, patiënt of collega.

• Thuis ontplof je bij het minste (en voel je je daarna schuldig).

• Je merkt dat je minder kan verdragen: lawaai, opmerkingen, geklaag…

Vaak betekent dit dat je stress-systeem al een tijd ‘aan’ staat. Alles wat daar nog bijkomt, is te veel.

Mini-oefening:
Merk je dat je prikkelbaar bent, vraag jezelf eens:

“Hoe moe ben ik écht op 10?”  en wees eerlijk. Niet om jezelf te veroordelen, maar om te erkennen: ik ben verder dan ik dacht.

3. Je voelt je verantwoordelijk voor alles (en iedereen)

Typisch bij leerkrachten en zorgprofessionals: een torenhoog verantwoordelijkheidsgevoel.

• Je voelt je verantwoordelijk voor elk leerresultaat, elk gedrag, elk gevoel in de klas of op de afdeling.

• Je piekert over wat collega’s of ouders/patiënten van je denken.

• Je neemt spontaan taken over “want anders gebeurt het niet”.

Gevolg: je zegt ja op dingen waar je eigenlijk nee op wil. En elke ja is een beetje minder ruimte voor jou.

Vraag om even bij stil te staan:

“Welke dingen doe ik nu uit verantwoordelijkheidsgevoel, maar kloppen eigenlijk niet meer voor mij?”

Dit is vaak een eerste ingang in coaching: zichtbaar maken waar jij ophoudt en de ander begint.

4. Je hoofd draait overuren en je lichaam staat op mute

Hoe drukker het wordt, hoe harder je hoofd begint te werken. Je bent de hele tijd aan het:

• analyseren

• plannen

• piekeren

• oplossen

Je lichaam doet ondertussen nochtans zijn best om mee te geven dat het genoeg is:

• hoofdpijn, gespannen nek en schouders

• maag- en darmklachten

• hartkloppingen

• een constante onrust in je lijf

Maar omdat je “nog even moet doorgaan”, duw je dat vaak weg.

Herkenbaar?
Dan kan wandelcoaching of coaching in de natuur heel helpend zijn. Door letterlijk in beweging te komen, komt er ruimte om niet alleen met je hoofd, maar ook met je lichaam te luisteren.

5. Je verliest het plezier in je werk (en begint jezelf in vraag te stellen)

Misschien wel het pijnlijkste signaal: je verliest de goesting.

• Je wordt cynisch of bitter.

• Je bent je idealen een beetje kwijt.

• Dingen waar je vroeger energie van kreeg, voelen nu als “weer iets erbij”.

En dan komt vaak de vraag:

“Ben ik gewoon niet sterk genoeg? Ben ik wel geschikt voor dit werk?”

Terwijl de vraag meestal niet is of jij “fout” bent, maar:

• of je omstandigheden nog kloppen voor wie jij nu bent

• of je grenzen al veel te lang overschreden worden

• of je ergens onderweg jezelf bent kwijt geraakt

Wat kan je zelf al doen?

Een artikel lost je stress of (beginnende) burn-out niet op,  maar het kan wel een eerste bewustwordingsstap zijn. Een paar concrete dingen die je zelf al kan doen:

1. Stop met vergelijken.
   Het helpt niet om te denken: “Anderen kunnen het toch ook”. Jij bent jij. Jouw lijf en leven zijn jouw referentie.

2. Schrijf een week lang alles op wat energie kost.
   Niet om te klagen, maar om inzicht te krijgen. Vaak zie je patronen die je in je hoofd niet meer helder krijgt.

3. Kies één mini-grens om deze week wél te bewaken.
   Bijvoorbeeld:

   • één avond per week geen school/werk

   • geen mails meer na 20u

   • één pauze écht nemen, zonder “nog snel even iets te doen”

4. Praat met iemand die je vertrouwt.
   Een collega, leidinggevende, partner, vriend(in)… of een externe professional. Alleen al hardop uitspreken waar je tegenaan loopt, maakt verschil.

Wanneer is het tijd om hulp in te schakelen?

Een paar rode vlaggen dat het tijd is om niet meer alleen te blijven zoeken:

• je slaapt structureel slecht

• je recupereert niet meer, hoe goed je ook probeert

• je lijf begint steeds luider te protesteren

• je merkt dat je thuis steeds minder jezelf bent

• je overwéégt om je ziek te melden of hebt dat al gedaan

Dan kan stress- en burn-outcoaching je helpen om:

• inzicht te krijgen in wat er precies speelt

• je energiebalans stap voor stap te herstellen

• gezonde grenzen op te bouwen (zonder schuldgevoel)

• keuzes te maken die kloppen voor jou, in je job én erbuiten

Werk je in onderwijs, zorg of een ander beroep met sociale impact, dan herken ik je context. Je moet me niet eerst een heel systeem uitleggen voor we kunnen starten.

Hoe ik met jou aan de slag ga